Την «βρώμικη δωδεκάδα» που κατέστρεψε την Ελλάδα, καθιστώντας ιστορικά τη χώρα τον «κάδο απορριμάτων» που είναι σήμερα παρουσιάζει το πολιτικό περιοδικό Politico.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του περιοδικού ενώ οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας - Ευρώπης βρίσκονται σε εξέλιξη το βάρος της οικονομικής κατάρρευσης της χώρας φαίνεται να στηρίζεται στους ώμους του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα αλλά και του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι. Όπως αναφέρει ο Damian Mac Con Uladh που υπογράφει το άρθρο, η ιστορία αποδεικνύει ότι από τον Κωνσταντή και Γεώργιο Μαυρομιχάλη μέχρι την τρόικα, η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί διαχρονικά.
Η «βρώμικη» δωδεκάδα του Politico:
1. Κωνσταντής και Γεώργιος Μαυρομιχάλης (πέθαναν το 1831)
Οι δολοφόνοι του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας που είχε ως όραμα ένα μοντέρνο ελληνικό κράτος, βύθισαν τη χώρα στο χάος και οδήγησαν τις ευρωπαϊκές προστάτιδες δυνάμεις να επιβάλλουν έναν ξένο βασιλιά, τον Βαυαρό Οθωνα, δίνοντας στη χώρα μια πρώτη γεύση «γερμανικής ηγεμονίας».
Οι δολοφόνοι του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας που είχε ως όραμα ένα μοντέρνο ελληνικό κράτος, βύθισαν τη χώρα στο χάος και οδήγησαν τις ευρωπαϊκές προστάτιδες δυνάμεις να επιβάλλουν έναν ξένο βασιλιά, τον Βαυαρό Οθωνα, δίνοντας στη χώρα μια πρώτη γεύση «γερμανικής ηγεμονίας».
2. Ουίνστον Τσώρτσιλ (1874–1965)
Το 1944, οι αριστεροί αντάρτες της Ελλάδας, κατόρθωσαν να διώξουν τους Ναζί, μετά από τριάμιση χρόνια βάρβαρης γερμανικής Κατοχής. Αυτό που δεν ήξεραν τότε ήταν ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ και ο Σοβιετικός ηγέτης Στάλιν είχαν ήδη μοιράσει τις χώρες που θα ασκούσαν επιρροή έκτοτε, τοποθετώντας την Ελλάδα στην σφαίρα της βρετανικής επιρροής. Για το γεγονός φέρει ευθύνη βέβαια και ο κομμουνιστής ηγέτης, όμως η αποφασιστικότητα του Τσώρτσιλ να επιβάλει εκ νέου τον αντιδημοφιλή μονάρχη και να αποκλείσει τους νικητές του πολέμου από τον στρατό της χώρας οδήγησε τελικά τους Έλληνες στον εμφύλιο.
Το 1944, οι αριστεροί αντάρτες της Ελλάδας, κατόρθωσαν να διώξουν τους Ναζί, μετά από τριάμιση χρόνια βάρβαρης γερμανικής Κατοχής. Αυτό που δεν ήξεραν τότε ήταν ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ και ο Σοβιετικός ηγέτης Στάλιν είχαν ήδη μοιράσει τις χώρες που θα ασκούσαν επιρροή έκτοτε, τοποθετώντας την Ελλάδα στην σφαίρα της βρετανικής επιρροής. Για το γεγονός φέρει ευθύνη βέβαια και ο κομμουνιστής ηγέτης, όμως η αποφασιστικότητα του Τσώρτσιλ να επιβάλει εκ νέου τον αντιδημοφιλή μονάρχη και να αποκλείσει τους νικητές του πολέμου από τον στρατό της χώρας οδήγησε τελικά τους Έλληνες στον εμφύλιο.
3. Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος (1940)
Από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα το 1974, ο τέως βασιλιάς δεν παίζει κανέναν ρόλο στην πολιτική ή δημόσια ζωή του τόπου, προκάλεσε αρκετή ζημιά όμως όταν στα 23 του ανέλαβε τον θρόνο, από το 1964 έως το 1967. Οι χειρισμοί του σε σχέση με τον Γεώργιο Παπανδρέου που τον οδήγησαν σε παραίτηση, αλλά και ο σχηματισμός κυβερνήσεων με την υποστήριξη αντιπάλων της κεντροαριστεράς, οδήγησαν τελικά σε συνταγματική και πολιτική αστάθεια, που τελικά κατέληξε στην επιβολή της Χούντας το 1967.
Από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα το 1974, ο τέως βασιλιάς δεν παίζει κανέναν ρόλο στην πολιτική ή δημόσια ζωή του τόπου, προκάλεσε αρκετή ζημιά όμως όταν στα 23 του ανέλαβε τον θρόνο, από το 1964 έως το 1967. Οι χειρισμοί του σε σχέση με τον Γεώργιο Παπανδρέου που τον οδήγησαν σε παραίτηση, αλλά και ο σχηματισμός κυβερνήσεων με την υποστήριξη αντιπάλων της κεντροαριστεράς, οδήγησαν τελικά σε συνταγματική και πολιτική αστάθεια, που τελικά κατέληξε στην επιβολή της Χούντας το 1967.
4. Γεώργιος Παπαδόπουλος (1919–1999)
Η αδύναμη ελληνική δημοκρατία δέχτηκε ένα ισχυρό πλήγμα το 1967 όταν μία ομάδα συνταγματαρχών, με επικεφαλής τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, επέβαλαν στην Ελλάδα στρατιωτικό πραξικόπημα. Ακολούθησαν επτά χρόνια δικτατορίας κατά τα οποία και ο ίδιος ο Παπαδόπουλος ανετράπη. Οι ατάκες που χρησιμοποιούσε, ότι είναι ο γιατρός που θα θεραπεύσει τον ασθενή- Ελλάδα, ακούστηκαν και πάλι στην πολιτική σκηνή της χώρας όταν το 2009 ξέσπασε η κρίση.
Η αδύναμη ελληνική δημοκρατία δέχτηκε ένα ισχυρό πλήγμα το 1967 όταν μία ομάδα συνταγματαρχών, με επικεφαλής τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, επέβαλαν στην Ελλάδα στρατιωτικό πραξικόπημα. Ακολούθησαν επτά χρόνια δικτατορίας κατά τα οποία και ο ίδιος ο Παπαδόπουλος ανετράπη. Οι ατάκες που χρησιμοποιούσε, ότι είναι ο γιατρός που θα θεραπεύσει τον ασθενή- Ελλάδα, ακούστηκαν και πάλι στην πολιτική σκηνή της χώρας όταν το 2009 ξέσπασε η κρίση.
5. Ανδρέας Παπανδρέου (1919–1996)
Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ελλάδας μετά τη Μεταπολίτευση το 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην ελληνική πολιτική και οικονομία. Κατά τη θητεία του, ο εκ του Χάρβαρντ ορμώμενος Παπανδρέου εισήγαγε κοινωνικές και προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, ενώ προσέλαβε στο Δημόσιο τους υποστηρικτές του σοσιαλιστικού του κόμματος, του ΠΑΣΟΚ. Ενώ «σήκωσε» πολλούς Έλληνες στη μεσαία τάξη, αυτή η επιτυχία έγινε εις βάρος των δημόσιων οικονομικών και του χρέους. Ενώ ξεσπούσαν σκάνδαλα διαφθοράς στο τέλος της δεκαετίας του 1980, ο Παπανδρέου έκανε το δικό του σόου, με το να αντικαταστήσει την σύζυγο του με την αεροσυνοδό ερωμένη του.
Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ελλάδας μετά τη Μεταπολίτευση το 1974, ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στην ελληνική πολιτική και οικονομία. Κατά τη θητεία του, ο εκ του Χάρβαρντ ορμώμενος Παπανδρέου εισήγαγε κοινωνικές και προοδευτικές μεταρρυθμίσεις, ενώ προσέλαβε στο Δημόσιο τους υποστηρικτές του σοσιαλιστικού του κόμματος, του ΠΑΣΟΚ. Ενώ «σήκωσε» πολλούς Έλληνες στη μεσαία τάξη, αυτή η επιτυχία έγινε εις βάρος των δημόσιων οικονομικών και του χρέους. Ενώ ξεσπούσαν σκάνδαλα διαφθοράς στο τέλος της δεκαετίας του 1980, ο Παπανδρέου έκανε το δικό του σόου, με το να αντικαταστήσει την σύζυγο του με την αεροσυνοδό ερωμένη του.
6. Κώστας Καραμανλής (1956)
Όπως αρκετοί Έλληνες πρωθυπουργοί, ο Κώστας Καραμανλής έγινε ηγέτης της χώρας με τη δύναμη του επιθέτου του - ο θείος του ήταν πρωθυπουργός και πρόεδρος της Δημοκρατίας σε διάφορες περιόδους από το 1955 μέχρι το 1995 - και γιατί υποσχέθηκε την «επανίδρυση του κράτους». Αλλά, στα πέντε χρόνια της διακυβέρνησης του (2004–2009), πολύ λίγες μεταρρυθμίσεις εφαρμόστηκαν και η κυβέρνηση έχασε τον έλεγχο των δημόσιων οικονομικών. Αν είχε περάσει λιγότερο χρόνο μπροστά στο Playstation, όπως φημολογείται, ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά. Η εκτίναξη του δημοσίου χρέους στα ύψη στα χρόνια της πρωθυπουργίας του και αμέσως μετά, ήταν που ανάγκασε την επόμενη κυβέρνηση να αναζητήσει πρόγραμμα διάσωσης.
Όπως αρκετοί Έλληνες πρωθυπουργοί, ο Κώστας Καραμανλής έγινε ηγέτης της χώρας με τη δύναμη του επιθέτου του - ο θείος του ήταν πρωθυπουργός και πρόεδρος της Δημοκρατίας σε διάφορες περιόδους από το 1955 μέχρι το 1995 - και γιατί υποσχέθηκε την «επανίδρυση του κράτους». Αλλά, στα πέντε χρόνια της διακυβέρνησης του (2004–2009), πολύ λίγες μεταρρυθμίσεις εφαρμόστηκαν και η κυβέρνηση έχασε τον έλεγχο των δημόσιων οικονομικών. Αν είχε περάσει λιγότερο χρόνο μπροστά στο Playstation, όπως φημολογείται, ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά. Η εκτίναξη του δημοσίου χρέους στα ύψη στα χρόνια της πρωθυπουργίας του και αμέσως μετά, ήταν που ανάγκασε την επόμενη κυβέρνηση να αναζητήσει πρόγραμμα διάσωσης.
7. Γιώργος Παπανδρέου (1952)
Όπως ο πατέρας του και ο παππούς του πριν από αυτόν, ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας τον Οκτώβρη του 2009, χρησιμοποιώντας το λαοφιλές σύνθημα... «λεφτά υπάρχουν», παρά το γεγονός ότι γνώριζε την οικονομική κατάσταση της χώρας. Μη μπορώντας να διαχειριστεί την κατάσταση, ο Παπανδρέου ζήτησε πακέτο διάσωσης 110 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ, έξι μήνες μετά. Παρά την δυσπιστία των Ελλήνων, ο πρώην ηγέτης της χώρας επιχείρησε ένα πολιτικό του comeback στις εκλογές του 2015, κάνοντας πολιτική εκστρατεία κατά της λιτότητας.
Όπως ο πατέρας του και ο παππούς του πριν από αυτόν, ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας τον Οκτώβρη του 2009, χρησιμοποιώντας το λαοφιλές σύνθημα... «λεφτά υπάρχουν», παρά το γεγονός ότι γνώριζε την οικονομική κατάσταση της χώρας. Μη μπορώντας να διαχειριστεί την κατάσταση, ο Παπανδρέου ζήτησε πακέτο διάσωσης 110 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ, έξι μήνες μετά. Παρά την δυσπιστία των Ελλήνων, ο πρώην ηγέτης της χώρας επιχείρησε ένα πολιτικό του comeback στις εκλογές του 2015, κάνοντας πολιτική εκστρατεία κατά της λιτότητας.
8. Ακης Τσοχατζόπουλος (1939)
Η χώρα θα ήταν σε μακράν πολύ χειρότερη κατάσταση σήμερα αν ο Ακης Τσοχατζόπουλος κατόρθωνε να γίνει πρωθυπουργός της χώρας το 1996. Ευτυχώς για έξι μόλις ψήφους δεν αντικατέστησε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Το 2013 το δικαστήριο τον καταδίκασε τον 75χρονο Τσοχατζόπουλο για μίζα 55 εκατομμυρίων ευρώ που αποκόμισε από συμφωνίες για εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ ήταν υπουργός Αμυνας της χώρας από το 1996 έως το 2001. Η γυναίκα του, η πρώην γυναίκα του, η κόρη του, ο ξάδερφός του και συνεργάτες του καταδικάστηκαν επίσης για το σκάνδαλο.
Η χώρα θα ήταν σε μακράν πολύ χειρότερη κατάσταση σήμερα αν ο Ακης Τσοχατζόπουλος κατόρθωνε να γίνει πρωθυπουργός της χώρας το 1996. Ευτυχώς για έξι μόλις ψήφους δεν αντικατέστησε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Το 2013 το δικαστήριο τον καταδίκασε τον 75χρονο Τσοχατζόπουλο για μίζα 55 εκατομμυρίων ευρώ που αποκόμισε από συμφωνίες για εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ ήταν υπουργός Αμυνας της χώρας από το 1996 έως το 2001. Η γυναίκα του, η πρώην γυναίκα του, η κόρη του, ο ξάδερφός του και συνεργάτες του καταδικάστηκαν επίσης για το σκάνδαλο.
9. Ελληνες ολιγάρχες
Με δυναστείες που μετρούν δεκαετίες, οι Έλληνες ολιγάρχες είναι αυτοί που έμειναν αλώβητοι από την ελληνική κρίση και συνεχίζουν να ελέγχουν τεράστιο πλούτο. Είναι σε μεγάλο βαθμό μια κληρονομική νόσος που απορρέει και από τα συνεχιζόμενα συμφέροντά τους στους τομείς της ναυτιλίας, επικοινωνίας, τραπεζών, κατασκευών και δημόσιων έργων. Αυτή η κλίκα των ισχυρών Ελλήνων επιχειρηματιών χρησιμοποίησε τις πολιτικές διασυνδέσεις της με τις συντηρητικές και σοσιαλιστικές πρώην κυβερνήσεις για να κερδίσει δημόσιες συμβάσεις και να περιορίσει την ελληνική αγορά. Ελέγχουν επίσης ένα μεγάλο μέρος -αν όχι το σύνολο - των ιδιωτικών ΜΜΕ στην Ελλάδα, σε μια χώρα όπου η δημόσια ραδιοτηλεόραση παραμένει υπό τον έλεγχο του κράτους. Η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει υποσχεθεί να χαλιναγωγήσει τους ολιγάρχες, αν και μερικά πράγματα είναι πιο εύκολα στα λόγια παρά στις πράξεις.
Με δυναστείες που μετρούν δεκαετίες, οι Έλληνες ολιγάρχες είναι αυτοί που έμειναν αλώβητοι από την ελληνική κρίση και συνεχίζουν να ελέγχουν τεράστιο πλούτο. Είναι σε μεγάλο βαθμό μια κληρονομική νόσος που απορρέει και από τα συνεχιζόμενα συμφέροντά τους στους τομείς της ναυτιλίας, επικοινωνίας, τραπεζών, κατασκευών και δημόσιων έργων. Αυτή η κλίκα των ισχυρών Ελλήνων επιχειρηματιών χρησιμοποίησε τις πολιτικές διασυνδέσεις της με τις συντηρητικές και σοσιαλιστικές πρώην κυβερνήσεις για να κερδίσει δημόσιες συμβάσεις και να περιορίσει την ελληνική αγορά. Ελέγχουν επίσης ένα μεγάλο μέρος -αν όχι το σύνολο - των ιδιωτικών ΜΜΕ στην Ελλάδα, σε μια χώρα όπου η δημόσια ραδιοτηλεόραση παραμένει υπό τον έλεγχο του κράτους. Η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει υποσχεθεί να χαλιναγωγήσει τους ολιγάρχες, αν και μερικά πράγματα είναι πιο εύκολα στα λόγια παρά στις πράξεις.
10. Πέτρος Κωστόπουλος (1954)
Επιχειρηματίας και «φανταχτερός» εκδότης, ο Πέτρος Κωστόπουλος κέρδισε δόξα την δεκαετία του 1990 που τα ΜΜΕ έκαναν το μεγάλο τους μπαμ. Εισήγαγε μια σειρά lifestyle περιοδικών που υποτίθεται ότι θα έσπαγαν τα ταμπού και θα καθιστούσαν την Αθήνα «δυτική» πρωτεύουσα. Το μήνυμα ανάμεσα στις γραμμές των κειμένων του όμως ήταν εκείνο του άκρατου καταναλωτισμού. Πολλαπλές πιστωτικές κάρτες, Καγιέν, διακοπές για σκι, υπέρογκα στεγαστικά δάνεια και ιδιωτικές πισίνες. Όλα αυτά τα σύμβολα κοινωνικού κύρους έγιναν ακόμα πιο προσιτά, όταν η Ελλάδα - μία από της πιο φτωχές χώρες της ΕΕ- υιοθέτησε το ευρώ το 2001, γεγονός που έδωσε στις τράπεζες της πρόσβαση σε πιο εύκολο χρήμα.
Επιχειρηματίας και «φανταχτερός» εκδότης, ο Πέτρος Κωστόπουλος κέρδισε δόξα την δεκαετία του 1990 που τα ΜΜΕ έκαναν το μεγάλο τους μπαμ. Εισήγαγε μια σειρά lifestyle περιοδικών που υποτίθεται ότι θα έσπαγαν τα ταμπού και θα καθιστούσαν την Αθήνα «δυτική» πρωτεύουσα. Το μήνυμα ανάμεσα στις γραμμές των κειμένων του όμως ήταν εκείνο του άκρατου καταναλωτισμού. Πολλαπλές πιστωτικές κάρτες, Καγιέν, διακοπές για σκι, υπέρογκα στεγαστικά δάνεια και ιδιωτικές πισίνες. Όλα αυτά τα σύμβολα κοινωνικού κύρους έγιναν ακόμα πιο προσιτά, όταν η Ελλάδα - μία από της πιο φτωχές χώρες της ΕΕ- υιοθέτησε το ευρώ το 2001, γεγονός που έδωσε στις τράπεζες της πρόσβαση σε πιο εύκολο χρήμα.
11. Νίκος Μιχαλολιάκος (1957)
Σχετικά άγνωστος μέχρι πριν λίγα χρόνια, ο Νίκος Μιχαλολιάκος, ο ηγέτης της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής καπηλεύτηκε την ελληνική κρίση για να μπει στη Βουλή των Ελλήνων και το Ευρωκοινοβούλιο. Σαν να είχε μια ιδιώτυπη ασυλία από την αστυνομία και τη Δικαιοσύνη, τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής έκαναν ανενόχλητα περιπολίες επιτιθέμενα σε μετανάστες αλλά και πολιτικούς τους αντιπάλους. Μόνο όταν ένα μνέλος της Χρυσής Αυγής δολοφόνησε μαχαιρώνοντας τον αντιφασίστα ράπερ Παύλο Φύσσα το 2013, το επίσημο κράτος αντέδρασε στέλνοντας τον Μιχαλολιάκο κι άλλα εξέχοντα στελέχη τςη οργάνωσης στη φυλακή, που σύντομα θα δικαστούν αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για σύσταση και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
Σχετικά άγνωστος μέχρι πριν λίγα χρόνια, ο Νίκος Μιχαλολιάκος, ο ηγέτης της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής καπηλεύτηκε την ελληνική κρίση για να μπει στη Βουλή των Ελλήνων και το Ευρωκοινοβούλιο. Σαν να είχε μια ιδιώτυπη ασυλία από την αστυνομία και τη Δικαιοσύνη, τα τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής έκαναν ανενόχλητα περιπολίες επιτιθέμενα σε μετανάστες αλλά και πολιτικούς τους αντιπάλους. Μόνο όταν ένα μνέλος της Χρυσής Αυγής δολοφόνησε μαχαιρώνοντας τον αντιφασίστα ράπερ Παύλο Φύσσα το 2013, το επίσημο κράτος αντέδρασε στέλνοντας τον Μιχαλολιάκο κι άλλα εξέχοντα στελέχη τςη οργάνωσης στη φυλακή, που σύντομα θα δικαστούν αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για σύσταση και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης.
12. Τρόικα
Η τρόικα, που αποτελείται από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, φέρει βαρύτατες ευθύνες για την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα. Τα προγράμματα που εφάρμοσε, βασισμένα σε υπερβολικά αισιόδοξες οικονομικές εκτιμήσεις, οδήγησαν σε πολλές αναθεωρήσεις της δημοσιονομικής σταθερότητας της Ελλάδας. Η σκληρή λιτότητα που επέβαλε στον ελληνικό λαό είχε ένα τεράστιο κοινωνικό κόστος οδηγώντας τους ανθρώπους στην ανεργία και στη φτώχεια, ενώ δεκάδες χιλιάδες έμειναν χωρίς ιατρική περίθαλψη.
Η τρόικα, που αποτελείται από την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, φέρει βαρύτατες ευθύνες για την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα. Τα προγράμματα που εφάρμοσε, βασισμένα σε υπερβολικά αισιόδοξες οικονομικές εκτιμήσεις, οδήγησαν σε πολλές αναθεωρήσεις της δημοσιονομικής σταθερότητας της Ελλάδας. Η σκληρή λιτότητα που επέβαλε στον ελληνικό λαό είχε ένα τεράστιο κοινωνικό κόστος οδηγώντας τους ανθρώπους στην ανεργία και στη φτώχεια, ενώ δεκάδες χιλιάδες έμειναν χωρίς ιατρική περίθαλψη.