O άγνωστος Σημίτης

Πρώτη καταχώρηση: Παρασκευή, 19 Ιουνίου 2009, 12:22

Νεοκλής Χρυσοβέργης

 Ηταν ένα βράδυ, πριν από 15 χρόνια. Ο  Ανδρέας Παπανδρέου, έχοντας πριν από λίγους μήνες επιστρέψει θριαμβευτικά στην εξουσία, αποκαθιστώντας την υστεροφημία του από τα γεγονότα του '89, καλεί ένα βράδυ στην Εκάλη ορισμένους φίλους δημοσιογράφους, με τη δέσμευση πως ό,τι συζητήσουν θα είναι αυστηρά off the record.Κάποια στιγμή οι πολιτικοί συντάκτες, δειλά-δειλά και πλαγίως, επιχειρούν να μάθουν τις απόψεις του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ περί της διαδοχής του και τον ρωτούν να πει την άποψή του για ορισμένα πρωτοκλασάτα τότε στελέχη του Κινήματος: Γεννηματάς, Τσοχατζόπουλος, Λαλιώτης. Μισοσοβαρά-μισοπονηρά, ένας συνάδελφος ρωτά με ένα αδιόρατο χαμόγελο «Σημίτης;», γνωρίζοντας ότι ο τότε πρωθυπουργός ουδέποτε είχε δείξει την προτίμησή του για τον τότε υπουργό του, με τον οποίο είχε έρθει συχνά σε ρήξη και ήταν κοινό μυστικό πως τον αντιμετώπιζε καχύποπτα.

Η απάντηση του Ανδρέα Παπανδρέου, όχι απλώς εκπλήσσει τους συνομιλητές του, αλλά τους κάνει να κοιτούν ο ένας τον άλλο, σαν να μην πιστεύουν στα αυτιά τους! Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ αρχίζει να πλέκει το εγκώμιο του Κώστα Σημίτη, εξαίροντας τις ικανότητές του, με τόσο εγκωμιαστικό τρόπο που δεν είχε μιλήσει για άλλο «πράσινο» στέλεχος: «Είναι πολύ μορφωμένος, μεθοδικός, συνεπής, εργατικός, συγκροτημένος, αποτελεσματικός, έχει άποψη, διαθέτει κύρος και σημαντικές επαφές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, βάζει στόχους και τους πετυχαίνει, και... και... και...». Ο Ανδρέας Παπανδρέου φαίνεται να διασκεδάζει με την αμηχανία και την κατάπληξη των συνομιλητών του, ώσπου ξαφνικά «πετάει» με ένα πονηρό χαμόγελο: «Ένα μόνο ελάττωμα έχει... (παύση). Δεν είναι ΠΑΣΟΚ!».

Και όλοι ξέσπασαν σε γέλια...

Το περιστατικό αυτό του 1994 ίσως είναι το πιο χαρακτηριστικό για την περιγραφή του Κώστα Σημίτη, του πιο αμφιλεγόμενου ηγέτη των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα, ίσως ακόμη περισσότερο και από τον Κώστα Μητσοτάκη, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, εκφράζεται στους συνομιλητές του κολακευτικά για τον τελευταίο -μέχρι τώρα- πρωθυπουργό του ΠΑΣΟΚ. Άλλο δείγμα κι αυτό...

Όλη η πολιτική, αλλά και η προσωπική διαδρομή του Κώστα Σημίτη είναι τόσο αντιφατική, που σε κάθε μεγάλο γεγονός γεννούσε λίγες φιλίες και πολύ περισσότερες αμφιβολίες, ακόμη κι αντιπάθειες. Κλειστός χαρακτήρας, ανθρωποφοβικός, δύσκολος συνομιλητής, ενίοτε δύστροπος, εγκρατής, βγάζει μια απαξία προς τους άλλους.

Ο μικρός πολύ στενός του κύκλος υποστηρίζει ότι έχει εξαιρετικό χιούμορ, αλλά όσοι δεν έχουν άλλη σχέση μαζί του πέραν της πολιτικής ή της επαγγελματικής, πολύ δύσκολα μπορούν να το διακρίνουν. Άλλωστε, το διαρκές χαμόγελο στα χείλη μάλλον δείχνει μια προσποιητή ευγένεια, παρά ο,τιδήποτε άλλο. Λένε πως, όταν εκνευρίζεται, γίνεται εκρηκτικός και το χαμόγελο σβήνει, αλλά πόσοι πέραν των συνεργατών του το έχουν διαπιστώσει; Είναι όμως πράγματι μεθοδικός, ξέρει να ακούει τους άλλους και να κρατά πολλές σημειώσεις για όσα λένε, κάτι που του απέδωσε, ως πρωθυπουργός, το προσωνύμιο «λογιστής», επειδή -επιπλέον- αρέσκεται στους οικονομικούς υπολογισμούς.

Ήθελε κάθε πρόταση να συνοδεύεται από τον υπολογισμό της δαπάνης που θα απαιτείτο. Κάποιοι από τους συνεργάτες του ήθελαν, όταν ήταν πρωθυπουργός, να περάσουν μια πιο ανθρώπινη εικόνα του. Και σε κατ' ιδίαν συζητήσεις με δημοσιογράφους πάσχιζαν να πείσουν ότι «είναι και γυναικάς», υπό την έννοια, φυσικά, ότι του αρέσει να βλέπει όμορφες γυναίκες και να τις ξεχωρίζει.

Το βέβαιο είναι πως έχει απόλυτη εξάρτηση από την σύζυγό του (την οποία γνώρισε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου ο ίδιος έκανε το διδακτορικό του στα οικονομικά) Δάφνη, το γένος Αρκαδίου και ανιψιά του διαβόητου βασιλόφρονα Πέτρου Γαρουφαλιά, του υπουργού Εθνικής Αμύνης επί Γεωργίου Παπανδρέου, που προκάλεσε την «αποστασία» του «65 με την άρνησή του να παραιτηθεί από το υπουργείο του για να το αναλάβει ο «γέρος της Δημοκρατίας»... Για την ιστορία, μετά την πτώση της χούντας, ο Πέτρος Γαρουφαλιάς έγινε  ο ιδρυτής του πρώτου ακροδεξιού κόμματος στην Ελλάδα -της αλήστου μνήμης ΕΔΕ...

Είναι αρκετά τα περιστατικά που δείχνουν την απόλυτη εξάρτηση του Κώστα Σημίτη από την σύζυγό του, με την οποία έχουν δυο κόρες, τη Μαριλένα και τη Φιόνα... (Να σημειώσουμε, παρενθετικά, ότι για τη σχέση τους έχουν ακουστεί διάφορες φήμες, αλλά, καθώς δεν έχει αποδειχτεί τίποτα, τις προσπερνάμε ως «κακόβουλες» και αποφεύγουμε να κάνουμε την παραμικρή αναφορά...)

Όταν, επί χούντας, συμμετείχε στην αντιστασιακή οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα», οι μυστικές συνεδριάσεις γίνονταν συχνά, κατ' απαίτηση της Δάφνης, στο σπίτι τους, στους Αγίους Θεοδώρους, επειδή, όπως έλεγε η κυρία Σημίτη «δεν μπορεί να μένει κλειστό, γιατί θα πιάσει υγρασία»!

Το '89 πάλι, στο γραφείο του στην οδό Ακαδημίας, είχε μια κρίσιμη σύσκεψη με τους πιο στενούς του συνεργάτες για να αποφασίσουν αν, υπό το βάρος των συνεχών αποκαλύψεων για το σκάνδαλο Κοσκωτά, θα έπρεπε να αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ ή να παραμείνει και να δώσει από μέσα τη μάχη του κόντρα στην ηγεσία του κόμματος και τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τελικά, εκεί που συζητούσαν για να λάβουν την κρίσιμη και καθοριστική για το πολιτικό του μέλλον απόφαση, κάποια στιγμή χτυπάει το τηλέφωνο. Ο Κώστας Σημίτης σηκώνει το ακουστικό, απαντά, και σε λίγα δευτερόλεπτα το κλείνει. Γυρίζει στους συνεργάτες του και τους λέει: «Συνεχίστε εσείς, εγώ πρέπει να φύγω». Μαζεύει το μπλοκάκι του, την τσάντα του, και πράγματι αποχωρεί. Τι να συζητήσουν όμως οι άλλοι για τον Σημίτη, χωρίς τον ίδιο; Έτσι η συνάθροιση διαλύεται, απόφαση φυσικά δε λαμβάνεται και η ομήγυρη σκορπά. Δύο εξ αυτών πηγαίνουν προς το Μοναστηράκι, για να γευματίσουν στην «Αβησσυνία». Και φαντάζεστε την έκπληξή τους, όταν στο δρόμο συναντούν το ζεύγος Σημίτη να διαλέγει πόμολα για τις πόρτες...!!!

Αλλά, ακόμη κι ως πρωθυπουργός, ο Κώστας Σημίτης κάθε μεσημέρι πήγαινε απαραιτήτως στο σπίτι του, στο Κολωνάκι, ακόμη κι όταν είχε να αντιμετωπίσει κρίσιμα ζητήματα και να λάβει καθοριστικές αποφάσεις -ένα πρόγραμμα που τηρούσε ευλαβικά! Αν υπήρξαν κάποιες εξαιρέσεις, δε θα πρέπει να ξεπερνούν τα δάχτυλα του ενός χεριού...

Ο Κώστας Σημίτης είναι όμως και μονομανής, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την άποψή του για τους ανθρώπους. Έχει συγκεκριμένες συνήθειες, τις οποίες επί δεκαετίες τηρεί επίσης με ευλάβεια. Για παράδειγμα, δεν υπήρχε Παρασκευή, ως πρωθυπουργός, που να μην πηγαίνει στο εξοχικό του στους Αγίους Θεοδώρους, εκτός κι αν είχε περιοδεία, ταξίδι στο εξωτερικό ή μεγάλη κομματική συνεδρίαση. Φαίνεται ότι τα «περί υγρασίας» της Δάφνης δεν ξεπεράστηκαν ποτέ... Μόνο τα τελευταία χρόνια, όταν έγινε το σπίτι στο οικόπεδο που είχε εκ κληρονομιάς (στο Κορακοχώρι Ηλείας), το ζεύγος Σημίτη άρχισε να μοιράζει το χρόνο του εκτός Αθηνών, στα δυο εξοχικά...

Μονομανής ήταν όμως και ως προς τις διακοπές του, καθώς επί περίπου 30 χρόνια συνεχώς έκανε διακοπές στη Σίφνο, σε ένα ξενοδοχείο όχι ιδιαίτερα πολυτελές, αλλά δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, στον Πλατύ Γιαλό. Στο ίδιο κυκλαδίτικο νησί εξακολουθεί να πηγαίνει και σήμερα, αλλά, όταν έπαψε να είναι πρωθυπουργός, άλλαξε ξενοδοχείο -για λόγους ανεξάρτητους της θελήσεώς του, λένε οι ντόπιοι- και πηγαίνει πλέον σε ένα νεόδμητο και πάρα πολύ καλό, στο Βαθύ. Όμως, διακοπές κάνει επί χρόνια και στην Ελούντα, στο Λασίθι, μαζί με τον αδερφό του Σπύρο Σημίτη, τον επί πολλά χρόνια «συνήγορο του πολίτη» στη Γερμανία, και την κουνιάδα του, που είναι ψυχαναλύτρια και στέλεχος του ιδρύματος Ζίγκμουντ Φρόυντ.

Πάντως, ο πρώην πρωθυπουργός, αν και Κολωνακιώτης και με αριστοκρατικές συνήθειες, ουδέποτε προκάλεσε με τον τρόπο ζωής του. Του αρέσει το πρωινό ξύπνημα. Γύρω στις 8-8.30 πηγαίνει συνήθως για καφέ στη «Λυκόβρυση», στην πλατεία Κολωνακίου και μετά με τα πόδια κατευθύνεται στο γραφείο του. Στο Μαξίμου (ως πρωθυπουργός) και στην οδό Ακαδημίας ή σπανιότερα στη Βουλή (τώρα), όπου και κάθεται ως το μεσημέρι.

Αλλά δεν του αρέσει ούτε το ξενύχτι. Λέγεται ότι έφτασε στα... όριά του, όταν πήγε σε γνωστό λάτιν εστιατόριο-μπαρ στου Ψυρρή, λίγο μετά τα εγκαίνιά του, αλλά και όταν από τον τέως στενό του συνεργάτη Θόδωρο Τσουκάτο έμαθε ένα επίσης κοσμικό μπαρ, στην οδό Τσόχα, πίσω ακριβώς από το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Όμως, δεν τα επισκέφθηκε περισσότερες από 2-3 φορές, αν και η σύζυγός του πήγε περισσότερες, έχοντας συνήθως παρέα τον άλλοτε οικογενειακό τους φίλο και συνάδελφο του Κώστα Σημίτη, ως καθηγητή στο Πάντειο, Γιώργο Βέλτσο, κι άλλους πανεπιστημιακούς.

Φημολογείται, πάντως, ότι η Δάφνη ήταν ελαφρώς λίγο περισσότερο της διασκέδασης και, μάλιστα, σε μια περιοδεία στην Πρέβεζα, είχε επισκεφτεί παρέα με τα κομματικά στελέχη ένα παραθαλάσσιο μπαράκι και παρασύρθηκε στους ρυθμούς ενός τσιφτετελιού, κάνοντας χαμογελαστή, για πολύ λίγο βέβαια, κάποιες αντίστοιχες χορευτικές κινήσεις... (Μη φανταστείτε δε ότι έγινε και... Νάντια Φοντάνα!).

Χαρακτηριστικό πάντως του πόσο αποφεύγει τον έντονο τρόπο ζωής και διασκέδασης είναι το εξής: Επί πρωθυπουργίας του έδωσε συναυλία στο ΟΑΚΑ το περίφημο ροκ συγκρότημα «Ρόλλινγκ Στόουνς». Επί μέρες, ο τότε «επικοινωνιολόγος» του ΠΑΣΟΚ, αλλά και άλλα στελέχη, επέμεναν φορτικά στον Κώστα Σημίτη να πάει να την παρακολουθήσει για να οικοδομήσει ένα πιο μοντέρνο προφίλ, καθώς διαπίστωναν και από τα γκάλοπ ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει μικρή απήχηση στη νεολαία. Μάλιστα, είχαν διαρρεύσει στον Τύπο ότι τελικά «ο πρόεδρος θα πάει». Όμως, ο κ. Σημίτης αντέδρασε μέχρι τέλους και έκλεισε το θέμα λέγοντας: «Εμένα δε μου πάει κάτι τέτοιο». Άλλωστε, όταν ακούει μουσική, προτιμά το κλασσικό ρεπερτόριο κι ενίοτε παλιά ελληνικά τραγούδια...

Το ζεύγος Σημίτη τα βράδια συνηθίζει να πηγαίνει για φαγητό σε κοσμικά ρεστοράν, πέριξ της πλατείας Κολωνακίου -το χειμώνα κυρίως- ή του Τουρκολίμανου, όταν φτιάχνει ο καιρός, καθώς άλλωστε ο Κώστας Σημίτης από το 1985 έχει επιλέξει να πολιτεύεται στην Α' Πειραιώς, όπου γεννήθηκε το 1936. (Βέβαια, τώρα, ως πρώην πρωθυπουργός, εκλέγεται βάσει νόμου χωρίς σταυρό, με αποτέλεσμα και το ΠΑΣΟΚ να μην έχει ουσιαστικά κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στη μεγάλη αυτή περιφέρεια του λεκανοπέδιου, καθώς είναι ο μοναδικός του Κινήματος, ως αντιπολίτευση, και έχει στερήσει την εκλογή του σημερινού δημοφιλούς δημάρχου Πειραιά, Παναγιώτη Φασούλα, παρότι το 2004 είχε λάβει τις περισσότερες ψήφους από τους υποψήφιους όλων των κομμάτων στην ίδια περιφέρεια. Μάλιστα, ο Κ. Σημίτης έκλεισε τα αυτιά, όταν ορισμένοι από το ΠΑΣΟΚ θέλησαν δειλά-δειλά να τον βολιδοσκοπήσουν αν δέχεται να μην είναι ξανά υποψήφιος, ειδικά στην Α' Πειραιά... Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα...)

Αγαπημένο του στέκι ήταν κι ένα πολύ κοσμικό εστιατόριο, κοντά στην Καστέλλα, το οποίο έχει μεταφερθεί τα τελευταία χρόνια στην οδό Πειραιώς, λίγο πιο πάνω από το Γκάζι. Κάποιες Κυριακές, όταν βρίσκεται στον Πειραιά, συνήθως για κάποια πολιτική υποχρέωση, επιλέγει μια πολύ γνωστή ψαροταβέρνα της Πειραϊκής, που φέρει το όνομα του ιδιοκτήτη της, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει κι εφοπλιστικές ενασχολήσεις... Πάντως, και 1-2 μεζεδοπωλεία στου Ψυρρή αποτελούν επίσης επιλογές του ζεύγους Σημίτη, όπως κι ένα πολύ κοσμικό ρεστοράν γνωστού «μεγαλοδημοσιογράφου», στην περιοχή Χίλτον, το οποίο τιμά ιδιαιτέρως... Τα μεσημέρια, ωστόσο, προτιμά κυρίως γνωστό εστιατόριο που είναι πολιτικο-δημοσιογραφικό στέκι, στη γωνία των οδών Βαλαωρίτου και Αμερικής.

Αγαπημένη, πάντως, επιλογή του πρώην πρωθυπουργικού ζεύγους είναι το θέατρο, ιδιαίτερα τα «πρωτοποριακά» έργα. Μάλιστα, ήταν από τους ελάχιστους θεατές που είχαν παρακολουθήσει με μεγάλο ενδιαφέρον, σε ένα θεατράκι πίσω από το Πάντειο, ένα μονόπρακτο, με γνωστό ηθοποιό να παίζει μόνος του σε όλο το έργο στη σκηνή, μπροστά σε έναν καθρέφτη...! Βέβαια, βλέπουν πολλές παραστάσεις κάθε χρόνο, ενώ πηγαίνουν και κινηματογράφο, αλλά και σε συναυλίες (κυρίως στο Μέγαρο Μουσικής), αλλά και τη Λυρική σκηνή. Τους αρέσει επίσης το περπάτημα, ειδικά μάλιστα σε μια τοποθεσία -το Πανόραμα, στα Γεράνεια όρη, που ήταν ειδυλλιακή πριν μέρος της το τυλίξουν οι φλόγες από τις πυρκαγιές...

Συγκεκριμένες και λιγοστές είναι και οι παρέες τού πρώην πρωθυπουργού, ιδιαίτερα από τότε που απώλεσε την πρωθυπουργία. Ο ευρωδικαστής και πρώην υπουργός του, Χρήστος Ροζάκης-Ροζενστάιν, ο επίσης πρώην υπουργός του, Τάσος Γιαννίτσης, η βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, Θάλεια Δραγώνα, με το σύζυγό της, καθηγητή Κώστα Μουζέλη, ο καθηγητής επίσης Κώστας Τσουκαλάς και η Φωτεινή Τσαλίκογλου αποτελούν το στενό του κύκλο, μαζί με τον Σπύρο Σημίτη, όταν βέβαια συναντιούνται στην Ελλάδα ή την Γερμανία. Εξ απορρήτων του παραμένει εδώ και σχεδόν 30 χρόνια ο συγγραφέας Νίκος Θέμελης, αλλά, εκτός γραφείου, δεν κάνουν και πολλή παρέα...

Ο Κώστας Σημίτης θα περάσει στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός που, συμμαζεύοντας κάπως τα οικονομικά -όσο κι να διαφωνεί η ΝΔ...- έβαλε την Ελλάδα στην ΟΝΕ, έστω κι αν αυτό έγινε με πολιτικά, κατά βάση, κριτήρια.

Η ικανότητά του για περιστολή των δαπανών ήταν αυτή που έκανε τον Ανδρέα Παπανδρέου να τον επιλέξει για υπουργό Οικονομίας το 1985 –ύστερα από μια πολύ επιτυχημένη θητεία στο Γεωργίας- προκειμένου να συμμαζέψει τα οικονομικά.

Κι ο Κώστας Σημίτης, επιλέγοντας σταθεροποιητικά, αντιλαϊκά κι αυταρχικά (π.χ. άρθρο 4) μέτρα, τα κατάφερε, με αποτέλεσμα βέβαια το ΠΑΣΟΚ να χάσει -ασφαλώς όχι μόνο εξαιτίας του- τις εκλογές του '89. Η πολιτική «δώσ' τα όλα» του Δημήτρη Τσοβόλα που τον διαδέχθηκε, ήρθε αργά και χάθηκε μέσα στις απανωτές καταγγελίες κι αποκαλύψεις της εποχής για τα σκάνδαλα.

Οι άσπονδοι «σύντροφοί του», πάντως, στις κατ' ιδίαν συζητήσεις τους υποστηρίζουν ότι το συμμάζεμα των οικονομικών αποτελεί τρόπο ζωής για το ζεύγος Σημίτη. Οι «κακές γλώσσες» κάνουν λόγο για διάφορα περιστατικά, που δείχνουν ότι ο πρώην πρωθυπουργός και η σύζυγός του φροντίζουν σχολαστικά για τον περιορισμό των οικογενειακών τους δαπανών.

Λένε για έναν υδραυλικό που, πριν πληρωθεί για μια εργασία, ανέβηκε ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός στο πατάρι, για να διαπιστώσει την ποιότητά της κι αν αξίζει να πάρει τα λεφτά του... Ομιλούν επίσης για ένα περιστατικό με ένα κοριτσάκι, που πήγε να πει τα κάλαντα. Ο Κ. Σημίτης πήγε να δώσει 100 δραχμές και παρενέβη η Δάφνη, κατεβάζοντας το ποσό στις 50... (το κοριτσάκι, χωρίς να το γνωρίζουν, τυγχάνει παιδί κορυφαίου στελέχους του ΠΑΣΟΚ...) Άλλη μια φορά, σε μια δεξιωσούλα στη Σίφνο, οργανωμένη από τον δήμαρχο Γιάννη Γεροντή προς τιμήν τους, η σύζυγος του τότε πρωθυπουργού ζήτησε ένα ποτήρι νερό. Ο σερβιτόρος της έδωσε ένα μπουκάλι και δυο ποτήρια. Σερβίρισε τον εαυτό της, σερβίρισε το σύζυγό της και φεύγοντας πήρε μαζί της το μισογεμάτο μπουκάλι...

Σε αντίθεση με το «λιτό» -συγκριτικά- τρόπο ζωής του, το ζεύγος Σημίτη έχει «ευγενείς» ρίζες. Αν και το επίθετο του πρώην πρωθυπουργού παραπέμπει ευθέως σε εβραϊκή καταγωγή, ο ίδιος το αρνείται κατηγορηματικά.

Όπως υποστηρίζει, πρόκειται για προσωνύμιο που δόθηκε στον κρητικής καταγωγής παππού του -ο οποίος κανονικά ονομαζόταν Αβούρης-, επειδή φορούσε συνεχώς, όταν έφυγε από τη Δράκεια (ένα χωριό του Πηλίου, όπου έμενε και από όπου ήρθε στον Πειραιά), ένα μικρό μαύρο καπέλο που έμοιαζε με κουλούρι, γνωστό ως «σιμήτι».

Ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός πάντρεψε τη μεγαλύτερη κόρη του Φιόνα -που ζει μόνιμα στο Λονδίνο- με Εβραίο και μάλιστα, όπως λέγεται, ο γάμος έγινε σε συναγωγή... Και σε δημοσίευμα έγκριτης πρωϊνής εφημερίδας το όνομα του παππού του αναφέρεται ως Ααρών Αβουρή...

Όμως ο Κώστας Σημίτης έχει σχέση και με «γαλαζοαίματους». Νονός του είναι ο μικρότερος γιος του βασιλιά Γεωργίου του Α', πρίγκιπας Χριστόφορος (πατέρας -για την ιστορία- του πρίγκιπα Μιχαήλ, που έγινε διάσημος διεθνώς ως συγγραφέας με το όνομα Μισέλ ντε Γκρες...), ο οποίος βάφτισε το μικρό Κωνσταντίνο, τέσσερα χρόνια πριν ο ίδιος πεθάνει από πνευμονία.

Παρά ταύτα, ο κ. Σημίτης από νεαρός ακολούθησε πολιτικά το δρόμο της Κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας. Σε ηλικία 29 ετών, πρωτοστάτησε το 1965 στην ίδρυση του Ομίλου Πολιτικής Έρευνας «Αλέξανδρος Παπαναστασίου» που δυο χρόνια μετά, μόλις επικράτησε η χούντα, μετεξελίχθηκε στην αντιδικτατορική οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα». Μάλιστα, ο ίδιος συμμετείχε ενεργά, τοποθετώντας ακόμη και βόμβες, στον αγώνα κατά των Απριλιανών.

Το 1969 διέφυγε στο εξωτερικό και καταδικάσθηκε ερήμην σε φυλάκιση. Σε αντίποινα συνελήφθη η σύζυγός του και κρατήθηκε για δυο μήνες σε απομόνωση, στη γνωστή ασφάλεια της Νέας Ιωνίας. Πάντως, κάποιοι κακεντρεχείς κρατούμενοι ισχυρίζονται ότι οι φωνές της Δάφνης ακούγονταν, όταν ερχόταν η λιμουζίνα του θείου της Πέτρου Γαρουφαλιά και κατέβαινε η υπηρέτριά του να της φέρει καλοκολλαρισμένα ρούχα... Άλλωστε, η κυρία Σημίτη ίσως να γνώρισε και τα καλά μιας δικτατορίας, καθώς επί Μεταξά έγινε καθηγητής ο παππούς της... Κακίες...

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας ο Κώστας Σημίτης, ικανοποιώντας το πολιτκό αίτημα του Ανδρέα Παπανδρέου για «αυτοοργάνωση μέσα από το ΠΑΣΟΚ», γίνεται ένας εκ των «συνιδρυτών» του Κινήματος, συμβάλλοντας μάλιστα στη συγγραφή της διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη. Ωστόσο, ίσως οι οικογενειακές καταβολές του, ίσως η και εκ συζύγου περιουσία του, ίσως οι πολιτικές του θέσεις, έκαναν τους «συντρόφους» του, αλλά και τον ίδιο τον αείμνηστο ηγέτη του ΠΑΣΟΚ, να τον αντιμετωπίζουν συνεχώς με καχυποψία. Ωστόσο, έχει καταφέρει να είναι το μοναδικό στέλεχος στην ιστορία του κόμματος που έχει μετάσχει από το 1974 σε όλες τις Κεντρικές Επιτροπές ή τα Εθνικά Συμβούλια του ΠΑΣΟΚ. (Θα ήταν κι ο Θανάσης Τσούρας, αν είχε εκλεγεί βουλευτής στις τελευταίες εκλογές του 2007, αλλά θα γίνει μέλος του Ε.Σ. αυτοδίκαια ως πρώτος αναπληρωματικός, καθώς αναμένεται να καταλάβει την έδρα της Συλβάνας Ράπτη, όταν εκλεγεί ευρωβουλευτίνα... Αυτά για την ιστορία...)

Πάντως, ο Κώστας Σημίτης το 1975, στην πρώτη μεγάλη κρίση του ΠΑΣΟΚ «κινδύνεψε» με διαγραφή, καθώς, ως προερχόμενος από τη «Δημοκρατική Άμυνα», είχε συνταχθεί με την «εσωκομματική αντιπολίτευση» που αντιδρούσε στις επικρατούσες «τριτοκοσμικές» αντιλήψεις. Μάλιστα, στην κρίση αυτή είχαν διαγραφεί περί τα 80 στελέχη, ανάμεσά τους όχι μόνο οι προερχόμενοι από τη «Δ.Α.» Νίκος Κωνσταντόπουλος, Στάγκος, Φίλιας, Νέστωρ, Σάκης Καράγιωργας, Πέτρος Ευθμίου κ.α., αλλά και η Μελίνα Μερκούρη και η ιδιαιτέρα γραμματέας του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, αλλά και του πατέρα του «γέρου της Δημοκρατίας», Αγγέλα Κοκκόλα!!!! Οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο εκείνης της περιόδου, υποστηρίζουν ότι ο Κ. Σημίτης γλύτωσε, για έναν απλό λόγο: Ήταν αυτός που αποκάλυψε στον Ανδρέα Παπανδρέου τα σχέδια των εσωκομματικών του αντιπάλων να τον αμφισβητήσουν...!

Ο μετέπειτα διάδοχος του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, μέχρι το 1979 ήταν μέλος του παντοδύναμου τότε, Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ, μέχρι το 1979, οπότε καθαιρέθηκε με απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου, επειδή διαφώνησε με την επίσημη γραμμή κατά της τότε ΕΟΚ, προβάλλοντας τη θέση ότι «εκτός από την ΕΟΚ των μονοπωλίων, υπάρχει και η Ευρώπη των λαών». Μάλιστα, για το λόγο αυτό δεν ήταν καν υποψήφιος στις εκλογές του 1981, όταν το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε για πρώτη φορά στην εξουσία με εκείνο το ανεπανάληπτο ποσοστό που ξεπερνούσε το 48%. Όμως, προς έκπληξη όλων, ο Ανδρέας, είτε εκτιμώντας τις ικανότητές του, είτε επειδή μεσολάβησε παράγοντας του Τύπου, είτε και για τα δυο, του ανέθεσε καθήκοντα εξωκοινοβουλευτικού υπουργού Γεωργίας, ένα πόστο, στο οποίο ο Κ. Σημίτης άφησε εξαιρετικό έργο, σημειώνοντας κι εντός της ΕΟΚ πολλές επιτυχίες υπέρ των Ελλήνων αγροτών, με κορυφαία στιγμή, βέβαια, την επιτυχή ένταξη της χώρας μας στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και την καθιέρωση των μεσογειακών προγραμμάτων. Έτσι έβαλε καινούργιες υποθήκες και ισχυρότερες βάσεις για το πολιτικό του μέλλον, καθώς είχε ξαναβρεθεί και στο Ε.Γ. του ΠΑΣΟΚ.

Ακολούθησε το 1985, η αμφιλεγόμενη θητεία του στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας κι η παραίτησή του μετά από δυο χρόνια, επειδή διαφώνησε με την χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, με αποτέλεσμα να αντικατασταθεί από το Δημήτρη Τσοβόλα. Ως απλός βουλευτής, αλλά και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, άσκησε σκληρή κριτική, με αποκορύφωμα τις θέσεις του για τις ευθύνες της ηγεσίας στο σκάνδαλο Κοσκωτά και ήδη είχε αρχίσει να φτιάχνει μια ολιγομελή εσωκομματική ομάδα, φανατικών υποστηρικτών του (Κεδίκογλου, Δρυς, Σισσούρας, Μαντέλης κ.α.).

Όμως ήταν από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που υπουργοποιήθηκαν (υπουργός Παιδείας), επί «οικουμενικής» κυβέρνησης Ζολώτα, το Νοέμβριο του 1989.
Η επόμενη περίοδος ήταν έντονης εσωκομματικής αμφισβήτησης του Ανδρέα Παπανδρέου, στην οποία ο Κώστας Σημίτης πρωτοστάτησε. Η μεγάλη σύγκρουση δόθηκε το 1991, στη σύνοδο της Κεντρικής Επιτροπής, στο ξενοδοχείο «Πεντελικόν», όπου ο κ. Σημίτης «συνασπίστηκε» με τους Γ. Γεννηματά, Κ. Λαλιώτη, Θ. Πάγκαλο και Βάσω Παπανδρέου, για να εκλέξουν γραμματέα του ΠΑΣΟΚ τον Παρασκευά Αυγερινό, κόντρα στην πρόταση του προέδρου που ήταν ο Άκης Τσοχατζόπουλος.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου διαμήνυσε σε αυστηρό τόνο ότι ή θα εκλεγεί ο εκλεκτός του ή ο ίδιος θα παραιτηθεί από πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Ο πολιτικός «εκβιασμός» του επηρέασε τον αείμνηστο Γιώργο Γεννηματά, ο οποίος έκανε πίσω, ανατρέποντας τις ισορροπίες, ενώ με τον Άκη Τσοχατζόπουλο, ο οποίος εξελέγη, συντάχθηκε και ο Μιχ. Χαραλαμπίδης με την ολιγομελή μεν, αλλά συμπαγή εθνικιστική και μονίμως «αντιπολιτευική» εσωκομματικά ομάδα των λεγόμενων «Ιταλών», καθώς αντιμαχόταν τη «γραφειοκρατική κάστα» του Κινήματος, όπως έλεγε.

Μετά τη νίκη στις εκλογές του 1993 και την επάνοδο στην εξουσία, ο Ανδρέας Παπανδρέου επανέφερε στην κυβέρνηση τον Κώστα Σημίτη, παρά την όλη στάση του στα κρίσιμα αυτά εσωκομματικά γεγονότα. Του ανέθεσε μάλιστα το κρίσιμο υπουργείο Βιομηχανίας κι Εμπορίου (σημερινό Ανάπτυξης). Μάλιστα, δεν τον απομάκρυνε ούτε όταν το 1994, ο κ. Σημίτης πρωτοστατούσε στη σύσταση οργανωμένης εσωκομματικής «αντιπολίτευσης», τη γνωστή ως «ομάδα των τεσσάρων» (από τους 4 που παρακάθισαν στο δείπνο της Βάσως Παπανδρέου, οι άλλοι δυο οι επίσης «συμπρωταγωνιστές του «Πεντελικόν», Θόδωρος Πάγκαλος και Παρ. Αυγερινός- είχε κληθεί στο δείπνο κι ο Κ. Λαλιώτης, ο οποίος, αν και είχε πει ότι θα πάει, τελικά απουσίασε...) Μεγαλοψυχία ενός μεγάλου ηγέτη ή κάποιος μεσολάβησε;;; Πάντως, ο Κώστας Σημίτης παραιτήθηκε αμέσως μετά τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης του 1995, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε στη συνέντευξη Τύπου αιχμές για την πολιτική του στο θέμα των υπό αποκρατικοποίηση τότε ναυπηγείων Ελευσίνας...

Απελευθερωμένος από τις κυβερνητικές υποχρεώσεις του, ο Κώστας Σημίτης άρχισε να οικοδομεί την συμπαγή ομάδα του για την έφοδο προς το Μαξίμου, όταν θα ετίθετο θέμα ηγεσίας. Και ετέθη με αφορμή τη βαριά αρρώστια και την παρατεταμένη νοσηλεία του Ανδρέα Παπανδρέου στο «Ωνάσειο», το 1995. Έτσι, στις 18 Ιανουαρίου του επόμενου χρόνου, μετά από μια δύσκολη αναμέτρηση επικρατεί του Άκη Τσοχατζόπουλου, του Γεράσιμου Αρσένη και του Ιωάννη Χαραλαμπόπουλου, στην ψηφοφορία (σε δυο γύρους) στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, για την εκλογή νέου πρωθυπουργού, κυρίως χάρη στην υποστήριξη που του πρόσφερε ο Κώστας Λαλιώτης στο δεύτερο γύρο. Μέλημά του πλέον πώς θα γίνει και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ένα εξάμηνο μετά, στο συνέδριο του κόμματος, καθώς ο βαριά ασθενής Ανδρέας Παπανδρέου δεν δείχνει πρόθυμος να του παραχωρήσει και αυτή την καρέκλα. Ο θάνατος όμως του ιδρυτή του κόμματος, στις 23 Ιουνίου του 1993 (ανήμερα των γενεθλίων του Κώστα Σημίτη- οποία σύμπτωσις...), αποτελεί δώρο για το διάδοχό του στην πρωθυπουργία. Μετά από ένα επεισοδιακό συνέδριο, με συνεχείς αποδοκιμασίες και μούντζες, ο Κώστας Σημίτης επικρατεί ξανά του Άκη Τσοχατζόπουλου και αναδεικνύεται και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, καθώς απείλησε ότι αν δεν εκλεγεί, θα παραιτηθεί από πρωθυπουργός. Τον στηρίζει ο Γιώργος Παπανδρέου, τον αντιστρατεύεται ο Κώστας Λαλιώτης. Όμως όλη την εκλογή του την οφείλει κυρίως στο Θ. Τσουκάτο, ο οποίος με εξαιρετική «βρώμικη» δουλειά κερδίζει υπέρ του Κώστα Σημίτη μεγάλο και κρίσιμο αριθμό συνέδρων που είχαν πάει στο ΟΑΚΑ αποφασισμένοι να ψηφίσουν Τσοχατζόπουλο...

Ως πρωθυπουργός, ο Κώστας Σημίτης έθεσε τρεις κυρίως στόχους και τους κέρδισε. Την ένταξη στην ΟΝΕ, την ανάπτυξη με κατασκευή μεγάλων έργων, με κορυφαίο τη γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου, αλλά και το μετρό, το αεροδρόμιο των Σπάτων, την Αττική οδό κ.α. και τη διεθνή ενίσχυση του κύρους της Ελλάδας. Μάλιστα, οργάνωσε μια άψογη ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν μέσω της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, που σημείωσε τη μεγάλη επιτυχία της υπογραφής για τη διεύρυνση της Κοινότητας από 10 ακόμη χώρες, ανάμεσά τους και η Κύπρος.

Ανέλαβε όμως την υποχρέωση να στηρίξει την προώθηση του αμερικανοβρετανικής έμπνευσης σχεδίου Ανάν για την επανένωση της Μεγαλονήσου, αλλά λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος παρέδωσε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ στο Γιώργο Παπανδρέου και την πρωθυπουργία στο νικητή των εκλογών Κώστα Καραμανλή. Το σχέδιο Ανάν, μαυρίστηκε από τους Ελληνοκύπριους, αλλά η ένταξη της Κύπρου δεν αμφισβητήθηκε από κανένα.

Ο Κώστας Σημίτης μπορεί να μην είναι δεινός ρήτορας και οι ομιλίες του να προκαλούν το ενδιαφέρον των σατυρικών εκπομπών, όμως ομιλεί άριστα τρεις ξένες γλώσσες (γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά) και ξέρει να κερδίζει τους «ισχυρούς» της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο ταξίδι ως πρωθυπουργός σε χώρες της ΕΕ (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία), «μάγεψε» στη Βόννη το δύσκολο κοινό που αποτελούσαν Γερμανοί δημοσιογράφοι κι άλλοι εκπρόσωποι φορέων της χώρας, μιλώντας σε εκδήλωση-συνέντευξη Τύπου επί τρεις και πλέον ώρες σε άπταιστα γερμανικά!!!

Γερμανοτραφής ο ίδιος γαρ και διδάκτωρ της Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ το 1959, ενώ από το 1971 έως το 1975 δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας και συνέχισε ως τακτικός καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Γκίσεν, μέχρι που το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στο Πάντειο. Άλλωστε, μετά το τέλος της πρωθυπουργίας του, μετέχει σε ένα «συμβούλιο σοφών» υπό το Βαλερύ Ζισκάρ ντ' Εσταίν, με αρμοδιότητα να σχεδιάσει το μέλλον της Ευρώπης...

Παρά τις αδιαμφισβήτητες επιτυχίες του, ο Κ. Σημίτης ουδέποτε κατάφερε να γίνει αποδεκτός από το «όλον ΠΑΣΟΚ», καθώς στα επόμενα συνέδρια του κόμματος το 1999 και το 2001, δεν κατέφερε να ψηφιστεί με ποσοστό μεγαλύτερο από 70%... Τον ψήφιζαν δηλαδή μόλις οι 2 στους 3 συνέδρους... Και τούτο παρά το γεγονός ότι το 1999 γνώρισε το Χρηματιστήριο της Αθήνας τη μεγαλύτερη άνθησή του, μια άνθηση όμως που έμελλε να μετεξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της διακυβέρνησής του.

 Άλλωστε, η περίοδος της πρωθυπουργίας του (1996-2004), παρά τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη του τόπου, σημαδεύτηκε από τις καταγγελίες για εκτεταμένα σκάνδαλα, κακοδιαχείριση, πλουτισμούς και πλήρη υποταγή στη διαπλοκή. Καταγγελίες που ουδέποτε εξετάστηκαν και ερευνήθηκαν σοβαρά, αν κι ουδείς βρέθηκε να αμφισβητήσει την προσωπική εντιμότητα του πρώην πρωθυπουργού.

Οι σκιές -κι όχι μόνο...- στράφηκαν σε στενούς του συνεργάτες και κορυφαίους του υπουργούς. Η παράδοση του ιστορικού σταδίου Καραϊσκάκη στα χέρια του Σωκράτη Κόκκαλη με μια αποικιοκρατική συμφωνία 50 χρόνων, είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό δείγμα. Εξάλλου, η κυβέρνηση Σημίτη δεν κατάφερε να αποτρέψει τις δυσμενείς επιπτώσεις του «ευρώ», με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν «νεόπτωχοι» και η οικονομική κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων να χειροτερέψει ραγδαία. Κάτι στο οποίο συνέβαλαν και τα έργα για τη «Χρυσή» Ολυμπιάδα, με τον τρόπο βέβαια που ξεκίνησαν (και ολοκληρώθηκαν βεβαίως επί ΝΔ, οπότε ανέβηκε κι άλλο το συνολικό τίμημα...).

Αυτό πάντως που ενόχλησε σφόδρα τη βάση, τους φίλους, αλλά κι ορισμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και πολλούς τους απέκοψε από τις ρίζες, δεν είναι μόνο η ανωτέρω εικόνα. Είναι κι ότι επί των ημερών του το κόμμα απομακρύνθηκε από τις σοσιαλιστικές διακηρύξεις του και με το θολό πολιτικά σύνθημα του «εκσυγχρονισμού» ακολούθησε δεξιά-φιλελεύθερη πολιτική, με αποτέλεσμα να υπάρξει μια συνολική «αποϊδεολογικοποίηση» και για πολλούς «το τέλος της πολιτικής».

Στη διακυβέρνηση Σημίτη καταλογίζεται άλλωστε ότι αξίες και οράματα, όπως η κοινωνική αλληλεγγύη, αντικαταστάθηκαν από το πρότυπο του ατομισμού και του τζεϊμσμποντικού «ζήσε εσύ κι άσε τους άλλους να πεθάνουν». Ο όρος «λαμόγιο», τότε ακριβώς άρχισε να ανθεί!!!

Άλλωστε, οι διακρίσεις ακόμη και εσωκομματικά έδιναν κι έπαιρναν. Αν δεν ήσουν «ημέτερος του καθεστώτος Σημίτη», δεν πάει να ήσουν και γραμμένος στο ΠΑΣΟΚ από το 1974... δύσκολα έβρισκες το δίκιο σου, ακόμη πιο δύσκολα ικανοποιείτο το αίτημά σου... Αυτή η πρακτική εφαρμόστηκε ακόμη και εντός της κυβερνήσεως. Λέγεται -από τις «κακές γλώσσες» του ΠΑΣΟΚ- ότι προωθήθηκε σε κορυφαίο υπουργό, φίλος της οικογένειας Σημίτη, επειδή διατηρούσε σχέσεις με τη μικρότερη κόρη του ζεύγους -καθηγήτρια σήμερα-, την οποία επισκεπτόταν σε διαμέρισμα άλλου ορόφου στην πολυκατοικία της οδού Αναγνωστοπούλου που έμενε και μένει ο πρώην πρωθυπουργός...

Αλλά οι «μαύρες σελίδες» της διακυβέρνησης Σημίτη δεν σταματούν εδώ. Μπορεί οι επιτυχίες, σε επίπεδο ΕΕ να είναι πολλές και εξαιρετικά σημαντικές, οι οπαδοί του άλλοτε «πατριωτικού ΠΑΣΟΚ», δεν μπορούν να χωνέψουν τη στροφή στα εθνικά θέματα και την ελληνοτουρκική προσέγγιση, υποκύπτοντας στους εκβιασμούς του ΝΑΤΟ, της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών.

 Οι μελανότερες στιγμές στα εθνικά θέματα είναι ο χειρισμός του θέματος των Ιμίων και το «ευχαριστώ την Αμερική» για τη μεσολάβησή της, τις πρώτες μέρες του στην πρωθυπουργία το 1996, η συμφωνία της Μαδρίτης το 1997 που επιτρέπει στην Τουρκία συνδιαχείριση στο Αιγαίο και βεβαίως η ντροπή της παράδοσης στους Τούρκους δημίους του, του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλλάχ Οτσαλάν, λίγους μήνες αργότερα...

Το βέβαιο είναι ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα δυσκολευτεί αρκετά να δώσει απάντηση στο δίλημμα: Κώστας Σημίτης, ο πρωθυπουργός της ΟΝΕ και των μεγάλων έργων, ο αναμορφωτής της σύγχρονης Ελλάδας ή ο πρωθυπουργός των σκανδάλων, της διαπλοκής και τη εθνικής ντροπής...

Τελευταία ενημέρωση: Παρασκευή, 19 Ιουνίου 2009, 12:22