Εναρμονίζεται με το Σύνταγμα η Υπουργική Απόφαση περί αποκλεισμού των μη εμβολιασμένων;
Προκύπτουν σοβαρά ζητήματα εναρμόνισης με σειρά διατάξεων του Συντάγματος αλλά και διεθνών Συνθηκών
Η πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση Δ1α/ΓΠ.οικ.44779/16 Ιουλίου 2021, δια της οποίας -για πρώτη φορά- αποφασίστηκε ο διαχωρισμός εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων και ο αποκλεισμός των μη εμβολιασμένων ενηλίκων που δεν έχουν νοσήσει από κλειστούς χώρους εστίασης, κλειστά θέατρα και κινηματογράφους και κλειστά και ανοιχτά γήπεδα, εγείρει μείζονα ερωτήματα, τόσο κατά πόσον έχει παραβιάσει τα όρια νομοθετικής εξουσιοδότησης της διοίκησης με βάση το άρ. 43 παρ.2 του Συντάγματος, όσο και εάν έρχεται σε σύγκρουση με άλλες διατάξεις του Συντάγματος που προστατεύουν θεμελιώδεις αξίες και δικαιώματα.
Η διάταξη του άρ.43 παρ.2 του Συντάγματος ορίζει ότι, η Διοίκηση, προκειμένου να εκδώσει κανονιστικές πράξεις που έχουν ισχύ ουσιαστικού νόμου, πρέπει να έχει εξουσιοδότηση προερχόμενη από νόμο ο οποίος έχει θεσπιστεί ή κυρωθεί από την Βουλή. Ειδικά μάλιστα όσον αφορά κανονιστικές πράξεις (όπως λ.χ. οι Υπουργικές Αποφάσεις), το εδ. β΄ της παρ.2 του άρ.43 του Συντάγματος ορίζει ότι είναι δυνατή η εξουσιοδότηση με νόμο για την έκδοση τέτοιων πράξεων μόνο «προκειμένου να ρυθμιστούν ειδικότερα θέματα, ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό.»
Από τα ανωτέρω είναι σαφές ότι οι Υπουργικές Αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση νόμου, εξειδικεύουν τον νόμο, ή ορίζουν τις λεπτομέρειες που απαιτούνται βάσει των διατάξεών του για την εφαρμογή του εφόσον ο νόμος εξουσιοδότησε με αυτή την αρμοδιότητα στην Διοίκηση, αλλά, σε καμία περίπτωση δεν δύνανται να υπερβαίνουν την εξουσιοδότηση αυτή θεσπίζοντας «εξ υπαρχής» κανόνες δικαίου.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η Κοινή Υπουργική Απόφαση, όπως αναφέρει η ίδια, βασίζεται μεταξύ άλλων στο άρθρο πρώτο της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 25-2-2020 , η οποία κυρώθηκε με τον ν.4682/2020. Ωστόσο, η εν λόγω Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, προβλέπει μεν την δυνατότητα, με Απόφαση του Υπουργού Υγείας, να αποφασιστεί, μεταξύ πολλών άλλων, η προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας θεάτρων, κινηματογράφων, χώρων αθλητικών εκδηλώσεων, ή καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, ουδόλως όμως παρέχεται η εξουσιοδότηση στον Υπουργό Υγείας (ή σε οποιονδήποτε άλλον Υπουργό) να αποφασίζει την διάκριση εμβολιασμένων και μη προσώπων και τον αποκλεισμό των ανεμβολίαστων από θέατρα, κινηματογράφους, χώρους αθλητικών εκδηλώσεων και καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που βρίσκονται σε λειτουργία.
Στο σημείο αυτό η Κοινή Υπουργική Απόφαση φαίνεται ότι έχει παραβιάσει τα όρια της νομοθετικής εξουσιοδότησης σύμφωνα με το άρ.43 παρ.2 του Συντάγματος και συνεπώς είναι αντισυνταγματική.
Πέραν ωστόσο της υπέρβασης των ορίων της νομοθετικής εξουσιοδότησης, επί της ουσίας των διατάξεών της, η Κοινή Υπουργική Απόφαση της 16ης Ιουλίου 2021 δημιουργεί σοβαρά ζητήματα εναρμόνισης με σειρά διατάξεων του Συντάγματος αλλά και διεθνών Συνθηκών όπως η Σύμβαση του Οβιέδο του 1997 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την βιοϊατρική.
Εάν ο κίνδυνος περαιτέρω διασποράς του ιού, τον οποίο επικαλείται η Απόφαση, μπορούσε να αποφευχθεί με άλλα ηπιότερα μέσα, όπως λ.χ. με την υποχρεωτική χρήση μάσκας, τεστ και αποστάσεων, κάτι που γίνεται αποδεκτό λ.χ. σε άλλες εκδηλώσεις, όπως στα γυμναστήρια, στα ταξίδια, ή στα μέσα μεταφοράς, ή σε άλλα κράτη που επέβαλαν ανάλογα μέτρα , όπως στην Γαλλία, τότε η απαγόρευση εισόδου των μη εμβολιασμένων στους παραπάνω χώρους παραβιάζει την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας του άρ.25 του Συντάγματος. Σημειωτέον ότι την επιλογή του ηπιότερου δυνατού μέσου για την επίτευξη του σκοπού , υπό το πρίσμα της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας, απαιτεί και η ίδια η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 25-2-2020.
Εάν επιπλέον η εν λόγω απόφαση, με δεδομένο ότι δεν θα παύσει η ισχύς της στις 26 Ιουλίου 2021 αλλά θα παραταθεί και ίσως επεκταθεί και σε άλλα πεδία για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποτελεί στην ουσία της μία έμμεση επιβολή του υποχρεωτικού εμβολιασμού στο σύνολο του πληθυσμού υπό την απειλή του αποκλεισμού του από την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της χώρας, τότε η εν λόγω απόφαση, όχι μόνο παραβιάζει την Διεθνή Σύμβαση του Οβιέδο που έχει κυρωθεί στην χώρα μας με τον ν.2619/1998 και ορίζει ως κανόνα την συναίνεση σε κάθε ιατρική πράξη , αλλά έρχεται σε σύγκρουση ακόμη και με την θεμελιώδη διάταξη του άρ.2 του Συντάγματος περί υποχρέωσης σεβασμού της αξίας του ανθρώπου, καθώς υποβιβάζει τον άνθρωπο σε αντικείμενο προς επίτευξη αλλότριων σκοπών.
Ακόμη, ιδίως σχετικά με την περίπτωση επ’ αόριστον αποκλεισμού των μη εμβολιασμένων από κλειστά θέατρα, κινηματογράφους , αλλά και χώρους αθλητικών εκδηλώσεων, αυτή θα συνιστά, επιπλέον των ανωτέρω και προσβολή του συνταγματικού δικαιώματος στην παιδεία που κατοχυρώνεται στο άρ.16 παρ.2 του Συντάγματος.
Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε ένα καθοριστικό σημείο όπου ο δρόμος που έχει πάρει η κυβέρνηση είναι ιδιαιτέρως ολισθηρός τουλάχιστον εάν θέλουμε να διατηρούμε τα προσχήματα ότι αποτελούμε «κράτος δικαίου».
- Απόψεις και άλλες δηλώσεις που εκφράζονται από χρήστες και τρίτα μέρη (π.χ., bloggers) είναι αποκλειστικά δικές τους και δεν αποτελούν απόψεις της HuffPost Greece. Την ευθύνη για περιεχόμενο που δημιουργείται από τρίτα μέρη φέρουν αποκλειστικά τα μέρη αυτά.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου